وبلاگ

بیماری کبد چرب غیرالکلی (اپیدمیولوژی، تظاهرات بالینی و راه های تشخیصی)

kabed charb gheyre alkoli
مقالات علمی آموزشی

بیماری کبد چرب غیرالکلی (اپیدمیولوژی، تظاهرات بالینی و راه های تشخیصی)

بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) که زمانی تصور می شد یک بیماری بی ضرر است، اکنون به شایع‌ترین علت بیماری مزمن کبدی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. NAFLD در حال حاضر در جمعیت عمومی بسیار شیوع دارد و طی دو دهه گذشته شیوع آن به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

به دلیل افزایش شیوع چاقی و دیابت، انتظار می رود در آینده بروز NAFLD و تأثیر آن بر مراقبت های بهداشتی جهانی افزایش یابد.

بیماری کبد چرب غیرالکلی در حال تبدیل شدن به اصطلاح ترجیحی است، و به طیف گسترده ای از آسیب کبدی اشاره دارد، از استئاتوز ساده گرفته تا استئوهپاتیت، فیبروز پیشرفته و سیروز. استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) فقط یک مرحله از طیف بیماری کبد چرب غیرالکلی را نشان می دهد.

سیر آسیب های کبدی

طبق متاآنالیز 34000 نفر مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی NAFLD طی هفت سال، این افراد 65 ٪ افزایش خطر ابتلا به حوادث قلبی عروقی کشنده یا غیر کشنده را در مقایسه با افراد بدون NAFLD دارند.

اپیدمیولوژی بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD):

 

عوامل موثر (NAFLD):

 

1. چاقی 2. دیابت نوع 2 (وابسته به انسولین) 3. چربی خون 4. دیگر سندروم های متابولیکی از بیماری های همزیستی هستند که اغلب با بیماری کبد چرب غیر الکلی مرتبط هستند.

در مطالعات دیگر خاطر نشان شده است که وجود دیابت نوع 2، چاقی، سن بالا با NASH و فیبروز پیشرفته ارتباط دارند.

ارتباط دیابت و چاقی ممکن است یک خطر اضافی ایجاد کند: در بیماران مبتلا به چاقی شدید و مبتلا به دیابت، 100% حداقل استئاتوز خفیف، 50% استئو هپاتیت و 19% سیروز داشتند.

 

شیوع (NAFLD):

 

بیماری کبد چرب غیرالکلی ممکن است افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد و در بیشتر گروه های نژادی دیده شده است. شیوع NAFLD به دلیل تفاوت در قومیت، سبک زندگی و معیارهای تشخیصی مورد استفاده متفاوت است. شیوع NAFLD در سراسر جهان در بازه 6 تا 35 درصد است. همچنین در کشورهای پیشرفته مانند ایالات متحده بسیار شایع است و در سال 2017 حدود 75 تا 110 میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار داده است.

بیش از 90% افراد چاق ، 60% افراد دیابتی و تا 21% افراد با وزن طبیعی به آن مبتلا می شوند. NAFLD حدود 20 تا 25% از مردم اروپا را تحت تأثیر قرار می دهد و دومین شاخص رایج پیوند کبد در ایالات متحده و اروپا از سال 2017 است. در ایالات متحده، تخمین ها نشان می دهد بین 30-40 درصد از بزرگسالان مبتلا به NAFLD هستند انتظار می رود NASH / NAFLD تا سال 2020 به علت اصلی پیوند کبد تبدیل شود.

جمعیتهای آسیایی بیشتر از همتایان غربی خود مستعد ابتلا به سندرم متابولیک و NAFLD هستند. NASH و NAFLD در سفید پوستان بیشتر از سیاه پوستان رایج است و در بین سفیدپوستان در افراد اسپانیایی تبار شیوع بیشتری دارد که می تواند به دلیل بالا بودن میزان چاقی و دیابت نوع 2 در جمعیت اسپانیایی زبان باشد.

 NAFLD در مردان دو برابر بیشتر از زنان است که ممکن است با سطح پایین تر استروژن در مردان توضیح داده شود. 2/3 خانواده هایی که سابقه دیابت نوع 2 دارند، بیش از یک عضو خانواده مبتلا به NAFLD را گزارش می‌کنند.

این بیماری از سال 2007 شایعترین بیماری کبدی مزمن در بین کودکان و نوجوانان است که 20 تا 20 درصد از آنها را در سال 2016 در ایالات متحده گرفتار کرده است. در کودکان 1 تا 19 ساله، شیوع تقریباً 8% در جمعیت عمومی تا 34% در مطالعات با داده های کلینیک های چاقی کودکان مشخص شد. در واقع، به طور کلی 17-25% از کودکان مبتلا به NAFLD هستند و تا 83% برای کودکان مبتلا به چاقی شدید (در مقابل 29% برای بزرگسالان) دچار NASH می شوند.

بزرگ شدن کبد در 30-40% کودکان مبتلا به NAFLD رخ می دهد. از سال 1994 تا 2004، شیوع آن بیشتر از 62.84% و سپس به 75.1% از 2005 تا 2008 افزایش یافته است. NAFLD دیگر بیماری محدود به دنیای غرب نیست، زیرا مطالعات انجام شده در چین، کره، تایوان، ژاپن و هند نیز شیوع بالای NAFLD در جامعه را نشان داده است (جدول 1).

بیماری کبد چرب غیرالکلی

پیش بینی های کنونی ایالات متحده با استفاده از مدل مارکوف نشان دهنده افزایش 21 درصدی NAFLD از 2015 تا 2030 است که منجر به شیوع کلی 33.5 درصدی تا سال 2030 می شود. بنابراین، با افزایش نرخ شیوع NAFLD که بزرگسالان و کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد، این احتمال وجود دارد که به عنوان علت اصلی بیماری کبد در سال های آینده ظاهر شود.

NAFLD و NASH خطر سرطان کبد را افزایش می دهند. سیروز و سرطان کبد ناشی از NAFLD دومین علت پیوند کبد در ایالات متحده در سال 2017 بود. در 45% موارد سرطان کبد در فقدان سیروز در NASH ایجاد می شود و افراد مبتلا به سیروز NASH احتمال خطر بیشتری دارند.

 

سرطان کبد:

سرطان کبد

NAFLD سومین عامل خطر زا برای سرطان کبد است. میزان سرطان کبد مرتبط با NASH بین سالهای 2002 و 2012 در ایالات متحده چهار برابر افزایش یافته است.

NAFLD و NASH به ترتیب در سیروز در 2-3% و 15-20% از افراد طی یک دوره 10-20 ساله بدتر می شوند. سیروز فقط در حدود 50% افراد مبتلا به NAFLD و مبتلا به سرطان کبد دیده می شود، به طوری که سرطان کبد و سیروز همیشه با هم مرتبط هستند.

 اینطور تصور می‌شود که سرطان کبد بعد از درگیری سیروزی یا بعد از یک دهه عفونت هپاتیت B رخ می‌دهد و فقط گاهی در تنظیم بیماری مزمن کبدی که هنوز به سیروز پیشرفت نکرده رخ می‌دهد.

در مطالعه ای که با استفاده از فیبرو اسکن انجام شده بود شاهد افزایش سفتی کبد در بیماران دیابتی در 17.7% موارد و در نمونه برداری کبد از آنها در مطالعه‌ی کوهرت در 50% آنها NASH و در 57% آنها فیبروز سطح 3-4 تشخیص داده شد.

تظاهرات بالینی بیماری کبد چرب غیرالکلی:

 

بیشتر بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی در زمان تشخیص هیچ علائم و نشانه ای از بیماری کبد ندارند، اگر چه بسیاری از بیماران احساس خستگی یا بی حالی و احساس پری یا ناراحتی در سمت راست بالای شکم می کنند.

آکانتوز نیگریکانس (یک بیماری پوستی که در اکثر موارد در زیر بغل ، کشاله ران و گردن تاثیر می گذارد و به طور معمول در افراد چاق هستند یا مبتلا به دیابت رخ میدهد) ممکن است در کودکان مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی دیده شود.

تشخیص زود هنگام NAFLD در کودکان ممکن است از پیشرفت بیماری کبد در بزرگسالی جلوگیری کند. این موضوع بسیار چالش برانگیز است زیرا اکثر کودکان مبتلا به NAFLD بدون علامت هستند و فقط 42-59٪ درد شکمی نشان می دهند. یافته های بیماری مزمن کبدی و تعداد پلاکت کاهش یافته نشان می دهد که بیماری پیشرفته همراه با سیروز است.

تعداد زیادی از بیماران مبتلا به سیروز کریپتوژنیک (دارای منشا نامعلوم یا مشکوک) بسیاری از ویژگی های بالینی و جمعیتی بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی را دارند، که نشان می دهد سیروز کریپتوژنیک آنها بیماری کبد چرب غیرالکلی شناخته نشده است.

روشهای تشخیصی بیماری کبد چرب غیرالکلی:

 

افراد مبتلا به NAFLD غالبا هیچ علائم قابل توجهی ندارند و NAFLD اغلب فقط در حین آزمایشات معمول خون (افزایش بدون نشانه‌ی سطح AST) یا تصویربرداری شکمی غیر مرتبط یا بیوپسی کبد تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص کبد چرب، پزشک شرح حال پزشکی فرد را بررسی می کند، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد و یک یا چند آزمایش تجویز می کند.

شرح حال پزشکی جهت تشخیص بیماری کبد چرب غیر الکلی:

 

شرح حال پزشکی جهت تشخیص بیماری کبد چرب غیر الکلی

1. بررسی سابقه پزشکی خانوادگی، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی

2. مصرف الکل و سایر عادت های زندگی

3. هرگونه شرایط پزشکی که فرد ممکن است داشته باشد

4. هر دارویی که ممکن است مصرف کند

5. تغییرات اخیر در سلامتی

6. معاینات بدنی

7. بررسی وضعیت شکم، بررسی سابقه علائمی مانند خستگی، کاهش اشتها و کاهش وزن و سایر علائم و زمینه های ابتلا به کبد چرب

8. آزمایش خون

 تست آنزیم های کبدی که همیشه اولین راه تشخیص بیماری کبد چرب است. در کبد چرب ممکن است آنزیم های کبدی تغییر کند که سطح این آنزیم ها در خون، می تواند اندازه گیری شود.

گاهی، آنزیم های کبدی تا زمان ایجاد زخم طبیعی هستند. آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) برای بررسی آنزیم های کبدی می توانند تجویز شوند. افزایش ملایم و متوسط هر کدام از آزمایشات AST و ALT یا هر دو با هم شایع ترین و اغلب تنها ناهنجاری آزمایشگاهی هستند که در بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی دیده می شود.

تست های تصویربرداری بیماری کبد چرب اغلب اوقات تست سونوگرافی شکمی، سی تی اسکن یا ام آر آی می تواند بزرگی کبد را شناسایی کند.

 

9. MRI و CT SCAN:

برای بررسی چربی اضافی یا سایر مشکلات کبد استفاده می شود. CT SCAN و MRI در تشخیص سیروز دقیق تر از سونوگرافی معمولی هستند اما این تکنیک ها توانایی تشخیص NASH از NAFLD را ندارند.

 

10.سونوگرافی شکمی:

این روش به آشکار شدن چربی اضافی در کبد کمک کند. در سونوگرافی ، نفوذ چربی کبد باعث افزایش انتشار اکوژنیک در مقایسه با کلیه می شود. سونوگرافی روشی است که به راحتی در دسترس است اما قادر به تشخیص فیبروز نیست. سونوگرافی دارای حساسیت 89% و اختصاصیت (تشخیص پذیری) 93% در تشخیص استئاتوز و حساسیت و اختصاصیت آن به ترتیب 77% و 89% در تشخیص افزایش فیبروز است.

 

  • الاستوگرافی گذرا transient elastography

این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس پایین برای اندازه گیری سفتی کبد استفاده می کند و می تواند به بررسی زخم کمک کند.

 

  • الاستوگرافی با تشدید مغناطیسی

الاستوگرافی با تشدید مغناطیسی (MRE) روشی نوظهور است که می‌تواند فیبروز کبدی را به طور دقیق ارزیابی کند و توسط APASL توصیه می شود.

 

MRE حساسیت خوبی برای تعیین کمی چربی کبدی و دقت بسیار عالی برای تشخیص فیبروز در NAFLD بدون در نظر گرفتن BMI و التهاب دارد و به عنوان گزینه قابل اطمینان تری برای تشخیصNAFLD و پیشرفت آن به NASH در مقایسه با سونوگرافی و آزمایش خون پیشنهاد می‌شود.

همچنین چندین مطالعه الاستوگرافی تشدید مغناطیسی را به عنوان جایگزینی برای سونوگرافی با اطمینان کمتر نشان می دهد.

 

11. آزمایش بیوپسی کبد:

بیوپسی کبد

اگر آزمایشات به وجود زخم قابل توجه در کبد اشاره دارد، پزشک ممکن است نمونه برداری از کبد را توصیه کند. نمونه برداری طی یک عمل جراحی انجام می شود. نمونه تحت میکروسکوپ بررسی شده و می‌تواند علائم بیماری کبد چرب، عفونت، التهاب، سرطان یا سایر عارضه های موثر بر کبد را نشان دهد.

نمونه برداری از کبد بهترین روش برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود. نمونه برداری از کبد (معاینه بافتی) تنها آزمایشی است که به طور گسترده پذیرفته شده است (Gold standard). برای تشخیص و تمایز NAFLD (از جمله NAFL و NASH) از سایر اشکال بیماری کبدی و می تواند برای ارزیابی شدت التهاب و فیبروز ناشی از آن استفاده شود.

با این حال، از آنجا که بیشتر افراد مبتلا به NAFLD بدون علامت هستند، نمونه برداری از کبد خطر زیادی برای تشخیص معمول دارد، بنابراین روش های دیگر مانند سونوگرافی کبد یا MRI کبد ترجیح داده می شود.

NAFLD توسط مطالعات تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا MRI قابل تشخیص است و وجود NASH هنوز نیازمند نمونه‌ برداری از کبد است تا وجود و محل عوارض آن مثل التهاب، Hepatocyte ballooning، Mallory-Denk bodies و فیبروز اولیه تشخیص داده شود.

AASLD بیوپسی کبدی تشخیصی را در کودکان در صورت نامشخص بودن تشخیص یا قبل از شروع درمان پزشکی بالقوه کبدی توصیه می کند. از آنجا که تشخیص NAFLD بر اساس نمونه برداری از کبد تهاجمی است و تخمین اپیدمیولوژی را دشوار می کند.

پیشرفت های تشخیصی:

 

با توجه به ماهیت تهاجمی و هزینه‌ی بیوپسی، وجود یک روش دقیق، ارزان و غیرتهاجمی برای تشخیص NASH و مراحل مختلف فیبروز کبدی و نظارت بر بیماری NAFLD و پیشرفت آن به شدت احساس می‌شود.

جستجوی این نشانگرهای زیستی NAFLD ،NAFL و NASH شامل لیپیدومی، تصویربرداری پزشکی، پروتئومیکس و آزمایش خون است.

یک مطالعه که متابولیت‌های خاص سرم را با استفاده از اسپکترومتر توده اندازه گیری کرده بود به علاوه‌ی وجود AST افزایش یافته، انسولین ناشتا و ژنوتیپ PNPLA3 به یک تشخیص خوب NASH از NAFL در اروپای شمالی رسید.

ارزیابی غیرتهاجمی فیبروز دیگر نیاز بزرگ در تشخیص NASH است که هنوز به آن دستیابی نشده است. تعداد زیادی از الگوریتم‌های بر پایه‌ی داده‌های کلینیکی و تصویربرداری برای ارزیابی فیبروز توسعه داده شده است، اما توان اصلی آنها تشخیص فیبروز پیشرفته با کاربرد کمتر در مراحل اولیه است.

تکنیک جدید با رویکرد متفاوت با نگاه کردن به تغییر کلاژن که از لیبل کردن ایزوتوپ پایدار کلاژن جدید استفاده می‌کند، تکنیکی که می‌تواند در آزمایشات درمانی آینده‌دار باشد.

 

بیماری کبد چرب غیرالکلی

 

نویسندگان و گردآوری مقاله:

آقای مصطفی عرب، خانم یزدان پناه، آقای مجید قادری، خانم نسترن مجیدی و فاطمه صفری

ادمین سایت: مهدی میرزارضائی

 

دیدگاه خود را اینجا قرار دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

زمینه‌های نمایش داده شده را انتخاب نمایید. بقیه مخفی خواهند شد. برای تنظیم مجدد ترتیب، بکشید و رها کنید.
  • تصویر
  • شناسۀ محصول
  • امتیاز
  • قيمت
  • موجودی
  • دسترسی
  • افزودن به سبد خرید
  • توضیح
  • محتوا
  • وزن
  • اندازه
  • اطلاعات اضافی
  • نویسنده
  • قسمت
  • زبان
برای مخفی‌کردن نوار مقایسه، بیرون را کلیک نمایید
مقایسه