تکنیک های رادیوگرافی پتلا
تکنیک های رادیوگرافی پتلا
نمای PA
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) یا اینچ ( سانتی متر ) به صورت طولی
بسته به در دسترس بودن
وضعیت بیمار
- بیمار را در وضعیت خوابیده به شکم(پرون) قرار دهید.
- در صورتی که زانوی بیمار دردناک است, یک کیسه شنی زیر ران و یکی زیر ساق قرار دهید تا فشار به پتلا کمتر شود.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- گیرنده تصویر را در مرکز پتلا قرار دهید.
- ساق پا را طوری تنظیم کنید که پتلا موازی با گیرنده تصویر قرار گیرد. این کار نیازمند چرخش 5 تا 10 درجه پاشنه به سمت خارج است.(شکل 6-146)
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
اشعه مرکزی
- اشعه عمود بر ناحیه میانی پوپلیتئال به طوری که از پتلا خارج شود.
- اشعه به ناحیه پتلا محدود می شود.
محدودسازی
- میدان را به اندازه اینچ ( سانتی متر ) تنظیم کنید.
ساختمان های نشان داده شده
- یک نمای PA جزئیات دقیق تری نسبت به نمای AP به ما می دهد زیرا فاصله عضو تا گیرنده (OID) در نمای PA کمتر است.(شکل 6-147 و 6-148)
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- پتلا به طور کامل روی استخوان ران افتاده است.
- عدم چرخش
- روشنایی و کنتراست کافی برای مشاهده واضح پتلا با وجود روی هم افتادگی با استخوان ران
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-146: پتلا در نمای PA
شکل 6-147: پتلا در نمای APکه شکستگی را نشان می دهد.(فلش)
B
A
شکل 6-148:
A: نمای PA معمولی پتلا که خط عمودی شفاف در برابراشعه را نشان می دهد.این خط از محل (فلش) اتصال لبه کناری و داخلی پتلا عبور می کند.
B: در تصویر توموگرافی این نقص از لبه بالایی تا پایینی پتلا توسعه یافته است. در حقیقت این عارضه پتلای دو قسمتی نامیده می شود نه شکستگی.
نمای نیم رخ
داخلی-خارجی
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) یا اینچ ( سانتی متر ) به صورت طولی
بسته به در دسترس بودن
وضعیت بیمار
- بیمار را در وضعیت نیمرخ خوابیده قرار دهید.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- از بیمار بخواهید به سمت ناحیه مورد نظر بچرخد. ممکن است یک کیسه شنی زیر مچ پا به عنوان تکیه گاه قرار داده شود.
- زانو و مفصل هیپ طرف مقابل خم می شود و پای قسمت مقابل جلوی اندام مورد نظر قرار داده می شود تا ثبات حفظ شود.
- زانوی مورد نظر تقریبا به اندازه 5 تا 10 درجه خم می شود افزایش خم شدگی, فضای مفصلی پتلافمورال را کاهش می دهد.
- زانوی مورد نظر به صورت نیمرخ در می آید تا اپی کندیل های رانی روی هم افتادگی ایجاد کنند و پتلا عمود بر گیرنده تصویر باشد.(شکل 6-149)
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
- پتلا در مرکز گیرنده تصویر قرار می گیرد.
اشعه مرکزی
- عمود بر گیرنده تصویردر حالیکه از زانو در حد مفصل پتلافمورال میانی وارد می شود.
- اشعه به ناحیه پتلا محدود می شود.
محدودسازی
- میدان را به اندازه اینچ ( سانتی متر ) تنظیم کنید.
ساختمان های نشان داده شده
- تصویر حاصل یک نمای نیم رخ از پتلا و فضای مفصلی پتلافمورال ارائه می کند.( شکل 6-150 و 6-151)
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- خم شدگی 5 تا 10 درجه زانو
- پتلا در نمای نیمرخ
- فضای مفصلی پتلافمورال باز
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-149 : پتلا در نمای نیمرخ داخلی-خارجی
شکل 6-150: پتلا در نمای نیمرخ داخلی-خارجی
شکل 6-151: تصویر MRI ساجیتال پتلا, مفصل پتلافمورال و بافت نرم اطراف را نشان می دهد. تاندون عضله 4سر رانی(qtan) و رباط پتلا (pl) در این تصویر نشان داده شده است.
پتلا و مفصل پتلا فمورال
نمای تماسی
روش هاگستون
تصویربرداری از پتلا (کشکک) عنوان صدها مقاله است. برای تصویر برداری تماسی, بیمار ممکن است در یکی از وضعیت های زیر باشد: سوپاین, پرون, خوابیده به پهلو, نشسته روی تخت, نشسته روی تخت با آویزان کردن ساق پا یا ایستاده.
نویسندگان مختلف زاویه خم شدگی زانو را از 20 تا 120 درجه توصیف کرده اند. لئورین گزارش کرد هنگامی که زاویه زانو 20 درجه باشد, دررفتگی پتلا را راحت تر می توان نمایش داد و اشاره کرد استفاده از این زاویه کوچک محدودیت دارد. تجهیزات پیشرفته تصویربرداری اجازه استفاده از این زاویه های کوچک را به علت بزرگی کولیماتور به ما نمی دهد.
فئودور و همکاران و هم چنین مرچنت و همکاران, خم شدگی 45 درجه برای زانو را پیشنهاد کردند و هاگستون خم شدگی با زاویه نزدیک به 55 درجه و زاویه تابش 45 درجه را پیشنهاد کرد. علاوه براین, مرچنت و همکاران حالت استراحت عضله 4 سر را برای نمایش دررفتگی پتلا ضروری دانستند.
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) برای آزمون یک طرفه و یا اینچ ( سانتی متر ) به صورت عرضی برای آزمون دوطرفه
وضعیت بیمار
- بیمار طوری به شکم می خوابد که پا روی تخت تصویربرداری قرار گیرد.
- بدن را طوری تنظیم کنید که چرخش نداشته باشد.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- گیرنده تصویر زیر زانوی بیمار قرار میگیرد. زانوی مورد نظر به آرامی خم می شود تا تیبیا و فیبولا زاویه 50 تا 60 درجه با تخت بسازند.
- پا به کولیماتور تکیه داده می شود یا از تکیه گاه دیگر استفاده می شود.(شکل 6-152)
- مطمئن شوید سطح کولیماتور داغ نباشد تا بیمار دچار سوختگی نشود.
- ساق پا را طوری تنظیم کنید که از سطح عمودی چرخش به داخل یا خارج نداشته باشد.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
اشعه مرکزی
- اشعه مرکزی با زاویه 45 درجه به طرف سر و مستقیم روی مفصل پتلافمورال می تابد.
ساختمان های نمایش داده شده
- تصویر تماسی , دررفتگی و شکستگی های پتلا را به ما نشان می دهد. هم چنین ارزیابی کندیل های ران از این طریق امکان پذیر است. هاگستون پیشنهاد می کند هر دو زانو برای مقایسه ارزیابی شوند.( شکل 6-153 )
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- روئت پتلا
- کندیل های ران و شیار بین کندیلی
- سطح مفصلی پتلافمورال به صورت باز
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-152: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش هاگستون
شکل 6-153: مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش هاگستون
نمای تماسی
روش مرچنت
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) به صورت عرضی برای آزمون دوطرفه
SID: برای کاهش بزرگنمایی SID 6 فوت یا 2 متر پیشنهاد می شود.
وضعیت بیمار
- بیمار در وضعیت خوابیده به پشت(سوپاین) طوری قرار می گیرد که هر دو زانو در انتهای تخت تصویربرداری باشد.
- با ابزار نگه دارنده گیرنده تصویر قابل تنظیم, ساق و زانوها نگه داشته می شوند.( نمای محوری)
- برای افزایش راحتی و آسایش عضله چهارسر, در زیر سر و پشت بیمار از بالشتک یا گوه اسفنجی استفاده کنید.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- با استفاده از ابزار نمایشگر محوری, زانوهای بیمار به اندازه 2 اینچ بالا برده می شود تا ران ها موازی سطح تخت قرار گیرد.( شکل 6-154 و 6-155)
- زانو را در حد 40 درجه خم کنید.( مرچنت بیان می کند زاویه خم شدگی زانو برای نشان دادن اختلالات مختلف پتلافمورال بین 30 تا 90 درجه متغیر است.)
- برای کنترل چرخش ساق و آسایش بیمار, هردو پا در حد ماهیچه ساق با بند نگه داشته می شوند.
- گیرنده تصویر عمود بر اشعه مرکزی در پایین ساق بیمار( یک فوم نازک به راحتی بیمار کمک می کند.) در فاصله 1 فوت پایین پتلا قرار داده می شود.
- باید مطمئن شوید بیمار در وضعیت راحتی قرار دارد. آسایش عضله چهار سر ران برای تشخیص دقیق الزامی است. عدم آسایش این عضله, سبب به عقب کشیده شدن کشکک دررفته به شیار بین کندیلی می شود و ظاهری طبیعی در عین حال نادرست نشان می دهد.
- برای پیگیری آزمون و تکرار مجدد آن, زاویه خم شدگی زانو باید ثبت گردد زیرا شدت دررفتگی پتلا به طور معکوس با زاویه خم شدن زانو تغییر می یابد.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
اشعه مرکزی
- اشعه مرکزی عمود بر گیرنده تصویر
- با خم شدگی 40 درجه زانو, زاویه اشعه مرکزی 30 درجه به سمت پا نسبت به سطح افقی( 60درجه نسبت به سطح عمودی) برای رسیدن زاویه 30 درجه اشعه مرکزی نسبت به ران. اشعه مرکزی به قسمت میانی پتلاها در حد مفصل پتلافمورال تابش می شود.( سطح فوقانی راس پتلا)
ساختمان های نشان داده شده
- تصویر تماسی دو طرفه یک نمای محوری از پتلا ها و مفصل پتلافمورال به ما نشان می دهد.( شکل 6-156) به دلیل زاویه 90 درجه بین گیرنده تصویر و اشعه مرکزی, پتلاها بدون انحراف و با اندکی بزرگنمایی دیده می شوند.
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- روئت پتلا ها
- کندیل های ران و شیار بین کندیلی
- مفصل پتلافمورال به صورت باز
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-154: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش مرچنت. به استفاده از نمایشگر محوری توجه کنید.
شکل 6-155: نگه دارنده گیرنده تصویر در بالای تخت. توجه کنید که چطور سایه زانوها برای وضعیت دادن پتلا روی گیرنده تصویر استفاده شده است.
شکل 6-156: A:تصویر تماسی معمول مفاصل پتلافمورال, پتلا ها را با الگوی طبیعی بافت همبند نشان می دهد که به خوبی مرکزیت یافته اند.
B: تصویر تماسی غیرطبیعی که نشان دهنده کم عمق شدن شیار بین کندیلی, عدم وضوح, دررفتگی کناری پتلا و عدم تطابق مفصل پتلافمورال می باشد. ( سمت چپ وضعیت بدتری نسبت به سمت راست دارد.)
نمای تماسی
روش ست گاست
به دلیل خطر جا به جایی تکه های شکسته شده در نتیجه خم شدگی شدید که در این تکنیک مورد نیاز است, این نما در صورتی درخواست می شود که احتمال شکستگی عرضی پتلا با تصویر نیمرخ از بین رفته و یا اینکه بیمار درد داشته باشد.
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) یا اینچ ( سانتی متر ) به صورت طولی
بسته به در دسترس بودن
وضعیت بیمار
- بیمار به پشت یا به شکم می خوابد. معمولا روش دوم ترجیح داده می شود زیرا زانو بیشتر می تواند خم شود و ثابت کردن وضعیت راحتتر است.(شکل 6-157 و 6-158)
- در صورتی که بیمار روی تخت نشسته, گیرنده تصویر را در محل نگه می دارد.(شکل 6-159) وضعیت های دیگر در شکل های 6-160 و 6-161 نشان داده شده است.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- زانوی بیمار به آرامی تا حد ممکن خم می شود و یا در صورتی که شرایط بیمار اجازه دهد خم شدگی تا عمود شدن پتلا به گیرنده تصویر ادامه می یابد. خم کردن اهسته وضعیت را برای بیمار قابل تحمل می کند در صورتی که خم شدگی سریع درد زیادی را برای بیمار ایجاد می کند.
- در صورت تمایل, یک نوار باندی بلند دور مچ یا پای بیمار بسته شود. از بیمار بخواهید انتهای باند را گرفته و بکشد تا پا در حالت ثابت بماند به طوری که محور طولی آن عمود قرار گیرد.
- گیرنده تصویر را به صورت عرضی زیر زانو قرار دهید طوری که مرکز آن منطبق بر فضای مفصلی بین پتلا و کندیل های ران باشد.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
- با حفظ OID و SID بیمار می تواند در وضعیت نیمرخ یا نشسته قرار گیرد.(شکل 6-160 و 6-161)
توجه: وقتی اشعه مرکزی مستقیما به بخش بالایی بدن می تابد,( شکل 6-159 و 6-160 ) قفسه سینه و تیروئید باید پوشانده شود. حفاظ اندام تناسلی برای همه بیماران ضروری است.
اشعه مرکزی
- اشعه مرکزی عمود بر فضای مفصلی بین پتلا و کندیل های ران هنگامی که مفصل عمود است می تابد. در صورتی که مفصل عمودی نباشد, درجه چرخش اشعه مرکزی به درجه خم شدگی زانو بستگی دارد. این زاویه معمولا 15 تا 20 درجه است.
- محدودسازی نزدیک پیشنهاد می شود.
محدودسازی
- میدان تابش را برای تصویر یک طرفه به اندازه اینچ ( سانتی متر ) و برای تصویر دوطرفه
اینچ ( سانتی متر ) تنظیم کنید.
ساختمان های نشان داده شده
- این تصویر نشان دهنده شکستگی عمودی استخوان و سطوح مفصلی پتلافمورال است.( شکل 6-162 و
6-163)
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- روئت پتلا
- کندیل های ران و شیار بین کندیلی
- سطح مفصلی پتلافمورال به صورت باز
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-157: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش ست گاست
شکل 6-158: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش ست گاست
شکل 6-159: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش ست گاست
شکل 6-160: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. بیمار در حالت نشسته
شکل 6-161: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. بیمار در حالت نیمرخ
شکل 6-162: پتلا و مفصل پتلافمورال در نمای تماسی. روش ست گاست, شکستگی در محل فلش
شکل 6-163: آزمون دوطرفه پتلا. برای این آزمون, ساق ها باید در حد ماهیچه ساق به یکدیگر بسته شوند.این کار جهت کنترل چرخش ران ضروری است.
تکنیک های رادیوگرافی پتلا
این نوشته از روی اطلس مریل ویرایش ۱۳ توسط جمعی از دانشجویان علوم پزشکی به زبان فارسی بطور اختصاصی برای وبسایت گالنی ترجمه شده است. دسترسی برای عموم رایگان است. استفاده از مطالب با ذکر منبع و آدرس اینترنتی galleny.com بلامانع است. هرگونه استفاده تجاری از این ترجمه ها منع می شود.
مترجم: فاطمه پورمند