تکنیک های رادیوگرافی فمور
تکنیک های رادیوگرافی فمور
نمای AP
در صورتی که سر استخوان های ران با یک لگن پهن غیرطبیعی از هم فاصله گرفته باشند, تنه (شفت) استخوان ها با زاویه بیشتری نسبت به خط میانی قرار می گیرند.
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر )
وضعیت بیمار
- بیمار در وضعیت خوابیده به پشت قرار می گیرد.
- از عدم چرخش لگن اطمینان حاصل کنید.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- استخوان ران موردنظر را در مرکز گیرنده قرار دهید.درصورتی که بیمار بسیار قدبلند باشد و استخوان ران در یک گیرنده تصویر قرار نگیرد, مفصل نزدیک تر به محل آسیب را تصویربرداری کنید. (شکل6-164)
با در نظر گرفتن مفصل زانو:
- برای نمایش دیستال استخوان ران, اندام تحتانی بیمار را برای قرارگرفتن در وضعیت آناتومیکی صحیح به سمت داخل بچرخانید. اندام تحتانی به طور طبیعی هنگام خوابیدن روی تخت به سمت خارج می چرخد. مطمئن شوید اپی کندیل ها موازی گیرنده تصویر قرار گرفته باشند.
- قسمت پایینی گیرنده تصویر 2 اینچ (5 سانتی متر) پایین تر از مفصل زانو قرار می گیرد.
با در نظر گرفتن مفصل هیپ:
- برای نمایش قسمت پروگزیمال ران که شامل مفصل هیپ نیز می شود, قسمت بالای گیرنده تصویر را در حد ASIS قرار دهید.
- اندام تحتانی را 10 تا 15 درجه به طرف داخل بچرخانید تا گردن ران قابل روئت باشد.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
اشعه مرکزی
- اشعه مرکزی عمود بر قسمت میانی ران و مرکز گیرنده تصویر
محدودسازی
- میدان تابش به اندازه 1 اینچ (2.5 سانتی متر) از طرفین سایه ران و 17 اینچ (43 سانتی متر) در درازا تنظیم می شود.
ساختمان های نشان داده شده
- تصویر حاصل یک نمای AP از ران که شامل مفصل زانو یا هیپ یا هردو می باشد, به ما نشان می دهد.( شکل 6-165 و 6-166)
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- قسمت عمده ران و مفصلی که نزدیک به محل آسیب یا ضربه است. ( نمای دوم از مفصل دیگر توصیه می شود.)
- گردن ران در قسمت پروگزیمال ران کوتاه مشاهده نمی شود.
- تروکانتر کوچک اطراف حاشیه داخلی ران دیده نمی شود یا تنها قسمت بسیار کوچکی از آن روی قسمت پروگزیمال ران مشاهده می گردد.
- عدم چرخش زانو در قسمت دیستال ران
- از حفاظ گناد ها به صورتی استفاده شود که قسمت پروگزیمال ران را نپوشاند.
- روئت هرگونه ابزار ارتوپدی استفاده شده در طول ران
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
شکل 6-164: انتهای دیستال ران راست در نمای AP
شکل 6-164: انتهای دیستال ران راست در نمای AP
شکل 6-166: A: قسمت پروگزیمال ران در نمای AP
B: قسمت پروگزیمال ران در نمای AP که آرتروپلاستی کل مفصل را نشان می دهد.
نمای نیمرخ
داخلی-خارجی
گیرنده تصویر
- اینچ ( سانتی متر ) به صورت طولی
وضعیت بیمار
- از بیمار بخواهید به سمت مورد نظر بچرخد.
- وضعیت بیمار را به گونه ای تنظیم کنید که ران مورد نظر روی خط میانی گرید قرار گیرد.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
با در نظر گرفتن مفصل زانو
- برای نمایش قسمت دیستال ران, بالاترین قسمت اندام تحتانی بیمار را به سمت جلو بکشید و با قراردادن کیسه شنی در حد لگن, وضعیت را ثابت نگه دارید. این وضعیت را می توان با کشیدن قسمت خلفی اندام تحتانی و قراردادن تکیه گاه نیز انجام داد.
- لگن را در وضعیت نیمرخ واقعی قرار دهید.(شکل 6-167)
- زانوی مورد نظر حدود 45 درجه خم می شود ,کیسه شنی زیر مچ قرار می گیرد و چرخش بدن باید به گونه ای باشد که اپی کندیل ها عمود بر سطح تخت باشد.
- وضعیت سینی بوکی طوری تنظیم می گردد گیرنده تصویر تقریبا 2 اینچ( 5 سانتی متر) در پشت زانو قرار گیرد.
توجه: این تصویربرداری با در نظر گرفتن مفصل هیپ نیز قابل انجام است.
شکل 6-167: انتهای دیستال ران در نمای نیمرخ و شکل 6-168: قسمت پروگزیمال ران در نمای نیمرخ
با درنظر گرفتن مفصل هیپ:
- برای نمایش قسمت پروگزیمال ران, قسمت بالای گیرنده تصویر در حد ASIS قرار می گیرد.
- قسمت بالایی اندام تحتانی به سمت عقب کشیده شده و نگه داشته می شود.
- لگن به اندازه ای به عقب می چرخد که از روی هم افتادگی جلوگیری گردد. زاویه 10 تا 15 درجه از وضعیت نیمرخ کافی است.(شکل 6-168)
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
اشعه مرکزی
- اشعه عمود بر قسمت میانی ران و مرکز گیرنده تصویر
محدودسازی
- میدان تابش به اندازه 1 اینچ (2.5 سانتی متر) از طرفین سایه ران و 17 اینچ (43 سانتی متر) در درازا تنظیم می شود.
ساختمان های نشان داده شده
- این تصویر یک نمای نیمرخ از ران و مفصل مجاور را نشان می دهد. در صورت نیاز از دو گیرنده تصویر برای نشان دادن کل طول ران در بزرگسالان استفاده کنید.
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد
- نشانه محدودسازی مناسب میدان
- قسمت عمده ران و مفصلی که نزدیک به محل آسیب یا ضربه است.( تصویر دوم برای انتهای دیگر ران توصیه می شود.
- روئت هرگونه ابزار ارتوپدی استفاده شده در طول ران
- جزئیات بافت نرم و بافت اسفنجی استخوان
با در نظر گرفتن مفصل زانو:
- روی هم افتادگی سطح جلویی کندیل های رانی
- مشاهده پتلا
- فضای باز مفصل پتلافمورال
- سطح تحتانی کندیل های ران به دلیل واگرایی اشعه نباید روی هم افتادگی ایجاد کنند.
با در نظر گرفتن مفصل هیپ:
- تصویر ران مقابل نباید روی پروگزیمال ران و مفصل هیپ باشد.
- تروکانتر بزرگ با قسمت دیستال گردن ران روی هم افتادگی دارد.
- تروکانتر کوچک در قسمت داخلی پروگزیمال ران مشاهده می شود.
توجه:
به علت خطر جا به جایی تکه های شکسته شده استخوان, وضعیت های ذکر شده برای بیمارانی که دچار شکستگی یا بیماری تخریبی هستند توصیه نمی شود. چنین بیمارانی را باید در وضعیت خوابیده به پشت و با قرار دادن گیرنده تصویر به صورت عمودی در سطح داخلی یا خارجی ران و زانو و سپس تاباندن اشعه به صورت افقی مورد بررسی قرار داد. یک گیرنده گرید دار باید برای به حداقل رساندن تابش مورد استفاده قرار گیرد.
شکل 6-169 :دیستال ران در نمای نیمرخ
شکل 6-170: پروگزیمال ران در نمای نیمرخ
اندام تحتانی
مفاصل ران, زانو ها و مچ ها
نمای AP
با تحمل وزن بدن (ایستاده)
این روش برای ارزیابی هم ترازی اندام تحتانی یا اختلاف در طول پا استفاده می شود.جزئیات فرایند به سیستم تصویر برداری مورد استفاده بستگی دارد. برای سیستم های فیلم-اسکرین, یک گیرنده گرید اختصاصی متشکل از 3 گرید که هر یک 17 اینچ ( 43 سانتی متر) طول دارند, برای نگه داشتن گیرنده 51 اینچ (130 سانتی متر) و فیلم سه گانه آن نیاز است. با استفاده از کامپیوتر رادیوگرافی (CR) از سه صفحه جداگانه با اندازه 14*17 اینچ (35*43 cm) استفاده می شود. در رادیوگرافی دیجیتال(DR) از گیرنده تصویر با اندازه 14*17 اینچ (35*43 cm) یا 17*17 اینچ (43*43 cm) استفاده می شود. سه تصویر DR یا CR منفرد با استفاده از نرم افزار کامپیوتری به هم متصل می گردد و تشکیل یک تصویر می دهد.
SID: 40 اینچ ( 102 cm) تا 72 اینچ (183 cm) بسته به پروتکل بخش برای سیستم های تصویربرداری CR و DR. SID 8 فوت ( 244 cm) برای باز کردن کولیماتور با پهنای کافی برای تابش کل 51 اینچ (130 cm) طول کاست فیلم اسکرین مورد نیاز است.
وضعیت بیمار
- بیمار پشت به گرید عمودی می ایستد.
وضعیت ناحیه مورد بررسی
- از بیمار بخواهید روی بالابرنده با ارتفاع 2 اینچ (5 cm) بایستد تا مفصل مچ پا در تصویر قابل مشاهده باشد. لبه انتهایی گرید پشت و زیر بالابرنده قرار می گیرد.
- فاصله دو قوزک و ساق ها باید 20 cm باشد. درصورتی که ایجاد این فاصله مقدور نباشد, پهنای بین دو قوزک اندازه گیری شده و در گزارش قید می گردد. این تصویر برداری باید برای هر مراجعه به همان روش و اندازه گیری ها انجام شود.
- مطمئن شوید که انگشتان بیمار به سمت جلو در وضعیت آناتومیکی قرار گرفته اند. (شکل 6-171)
- مطمئن شوید که بیمار وزن بدن خود را به طور متعادل روی دو پا پخش کرده است.
- سمت راست و چپ بیمار توسط مارکر مشخص شود و در صورت لزوم پروتکل, علامت بزرگنمایی را روی گیرنده تصویر قرار دهید.
- برای سیستم های CR و DR گیرنده تصویر باید در سه موقعیت مختلف قرار گرفته و به ظرح زیر تابش شود:
- با در نظر گرفتن مفصل هیپ در قسمت فوقانی
- با در نظر گرفتن مفصل زانو در مرکز
- با در نظر گرفتن مفصل مچ در قسمت تحتانی
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
- از بیمار بخواهید حین تصویربرداری نفس خود را نگه دارد.
اشعه مرکزی
- عمود بر قسمت مرکزی گیرنده تصویر
فیلتر جبران کننده
- به دلیل اختلاف ضخامت زیاد مفاصل هیپ و مفاصل مچ در صورت استفاده از کاست فیلم اسکرین, یک فیلتر جبرانی باید برای این نما به کار رود. (شکل 6-172) ممکن است صفحات تشدید کننده با افزایش تدریجی سرعت( سه بخش و سه سرعت ) به جای فیلتر گوه ای استفاده شود.
ساختمان های نشان داده شده
- این نما کل اندام تحتانی راست و چپ از مفصل هیپ تا مفصل مچ پا را نشان می دهد.
معیار ارزیابی
- موارد زیر باید به طور واضح در تصویر مشخص باشد:
- هر دو پا در وضعیت آناتومیکی
- مفاصل هیپ, زانو و مچ پا
- مارکر راست و چپ و مارکر بزرگنمایی در صورت نیاز پروتکل
- روشنایی و کنتراست مناسب برای مشاهده تمام آناتومی از مفصل هیپ تا مفصل مچ پا
شکل 6-171: بیمار در وضعیت تصویربرداری اندام تحتانی: مفاصل هیپ, زانو و مپ پا. بیمار در وضعیت آناتومیکی قرار گرفته است. بیمار روی پلت فورم ایستاده و مچ پاها نشان داده شده اند.
شکل 6-172: فیلتر ویژه برای نماهای اندام تحتانی. این فیلترها امکان نمایش مفاصل هیپ, زانو و مچ را روی یک تصویر فراهم می سازند.
شکل 6-173: اندام تحتانی: مفاصل هیپ, زانو و مچ A: رادیوگرافی کامپیوتری (تصاویر بهم چسبیده). کامپیوتر از سه صفحه تصویر جداگانه CR یک تصویر ایجاد کرده است. به مقیاس سانتی متر روی تصویر توجه داشته باشید. B: یک تصویر 51 اینچی(130 cm) روی فیلم رادیوگرافی. فلش ها به سمت علائم بزرگنمایی در زانو که برای اندازه گیری قرارداده شده است, اشاره دارد.
این نوشته از روی اطلس مریل ویرایش ۱۳ توسط جمعی از دانشجویان علوم پزشکی به زبان فارسی بطور اختصاصی برای وبسایت گالنی ترجمه شده است. دسترسی برای عموم رایگان است. استفاده از مطالب با ذکر منبع و آدرس اینترنتی Galleny.com بلامانع است. هرگونه استفاده تجاری از این ترجمه ها منع می شود.
مترجم: فاطمه پورمند