نمای PA

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• صندلی بیمار را به قدری پایین بیاورید تا شانه در تماس با تخت قرار گیرد. یا اندام فوقانی را تا شانه بلند کرده و روی یک تکیه گاه قرار دهید. این وضعیت باعث می شود تا شانه ، آرنج و مچ در یک سطح قرار گرفته و چرخش استخوان های رادیوس و اولنا در زاویه ی 90 درجه امکان پذیر باشد.

وضعیت عضو

• از بیمار بخواهید ساعد را روی تخت قرار داده و مفصل مچ دست را در مرکز گیرنده ی تصویر قرار دهید. مفصل مچ ( رادیوکارپال ) در سطح زائده ی استایلوئید استخوان اولنا قرار دارد.
• وقتی که به علت ورم مچ دست تعیین محل دقیق استخوان های مچ مشکل است از بیمار بخواهید مچ دست را به مقدار کم خم کند و مرکز گیرنده ی تصویر را در مرکز محل خم شدگی قرار دهید. وقتی مچ در داخل گچ یا آتل قرار دارد تعیین محل دقیق را در مقایسه با مچ دست دیگر انجام دهید.
• محور طولی دست و ساعد را به موازات محور طولی گیرنده ی تصویر قرار دهید.
• انگشتان دست را به مقدار خیلی کم به طرف داخل خم کنید تا استخوان های مچ در تماس نزدیک با گیرنده ی تصویر قرار گیرند. ( شکل 69-4 )
• در صورت لزوم از تکیه گاه برای زیر انگشتان جهت بی حرکت نمودن آن ها استفاده کنید.
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 69-4 نمای PA مچ دست

اشعه ی مرکزی

• عمود بر ناحیه ی مرکزی استخوان های مچ

محدودسازی

• 2.5 اینچ ( 6 سانتی متر ) از سمت پروگزیمال و دیستال مفصل مچ و 1 اینچ ( 2.5 سانتی متر ) از طرفین

رادیوگرافی کامپیوتری

مچ باید در وسط صفحه ی تصویر یا در وسط قسمت مورد نظر قرار گیرد و چهار لبه ی محدودکننده مشخص باشد یا اصلا لبه ای مشخص نگردد. دو تصویر روی یک صفحه ی تصویر به صورت عرضی می تواند قرار گیرد ؛ ولی چهار لبه ی محدود کننده باید برای هر تصویر وجود داشته باشد. وقتی دو تصویر روی یک صفحه ی تصویر قرار می گیرد ، یک صفحه ی سربی باید قسمت تابش نشده را بپوشاند.

ساختمان های نمایش داده شده

یک نمای PA از استخوان های مچ ، دیستال رادیوس و اولنا و قسمت پروگزیمال استخوان های کف دستی در تصویر 70-4 مشاهده می شود. این نما استخوان اولنا را به مقدار کم در حالت مایل نشان می دهد. وقتی که تصویر استخوان اولنا مورد نظر باشد، باید از نمای AP استفاده نمود.

شکل68-4 A نمای PA مچ دست. C : Capitate ، G : Trapezium ، H : Hamate ، L : Lunate ، M : Trapezoid ، P : Pisiform ، S : Scaphoid ، T : Triquetrum. B تصویر PA از مچ نشان دهنده ی شکستگی اسمیت در انتهای دیستال استخوان رادیوس

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• دیستال رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• عدم خم شدگی بیش از اندازه ی انگشتان که باعث روی هم افتادن و محو شدن استخوان های کف دست می شود.
• استخوان های مچ ، کف دستی ، رادیوس و اولنا بدون چرخش
• فضای مفصلی رادیواولنار به صورت باز
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

توجـه : Daffner برای نشان دادن بهتر استخوان های Scaphoid و Capitate پیشنهاد زاویه دار کردن اشعه ی مرکزی هنگامی که بیمار در وضعیت PA برای مچ دست قرار گرفته را داده است. زاویه ی 30 درجه ی اشعه ی مرکزی به سمت آرنج ، Scaphoid و Cpitate را کشیده تر نشان می دهد، در حالی که زاویه ی 30 درجه به سمت نوک انگشتان فقط Capitate را کشیده تر نشان می دهد.

مچ

نمای AP

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• بیمار را در انتهای تخت رادیوگرافی بنشانید.

وضعیت عضو

• از بیمار بخواهید ساعد ، بازو و دست خود را به حالت سوپاین روی تخت قرار دهد.
• گیرنده ی تصویر را طوری زیر مچ قرار دهید که استخوان های مچ در مرکز گیرنده قرار گیرد.
• انگشتان را روی یک تکیه گاه مناسب طوری که مچ در تماس نزدیک با گیرنده قرار گیرد، بگذارید.
• از بیمار بخواهید که به مقدار کم بر روی یک سمت خود به طرف خارج خم شود تا از چرخش مچ جلوگیری شود. ( شکل 71-4 )
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 71-4 نمای AP مچ دست

اشعه ی مرکزی

• عمود بر ناحیه ی مرکزی استخوان های مچ

ساختمان های نمایش داده شده

فضاهای مفصلی در نمای AP از مفصل مچ بهتر از نمای PA مشاهده می شوند. زیرا فضاهای مفصلی بین استخوان های مچ به شکل مایل قرار دارند که در نمای AP این فضاها به جهت اشعه ی ایکس به صورت موازی قرار می گیرند. ( شکل 72-4 )

شکل68-4 A نمای AP مچ دست. C : Capitate ، G : Trapezium ، H : Hamate ، L : Lunate ، M : Trapezoid ، P : Pisiform ، S : Scaphoid ، T : Triquetrum. B تصویر AP از مچ نشان دهنده ی جابجایی کامل استخوان Lunate ( فلش مشکی ) و شکستگی زائده ی استایلوئید اولنا ( فلش سفید ) است.

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• دیستال رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• عدم خم شدگی بیش از اندازه ی انگشتان که باعث روی هم افتادن و محو شدن استخوان های کف دست می شود.
• استخوان های مچ ، کف دستی ، رادیوس و اولنا بدون چرخش
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

مچ

نمای نیمرخ

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• بیمار را در انتهای تخت رادیوگرافی بنشانید.
• برای اطمینان از قرارگیری مچ در وضعیت نیمرخ از بیمار بخواهید بازو و ساعد را روی تخت قرار دهد.

وضعیت عضو

• از بیمار بخواهید که آرنج خود را به اندازه ی 90 درجه خم کند تا استخوان اولنا در حالت نیمرخ قرار گیرد.
• مرکز گیرنده ی تصویر را در زیر مچ قرار دهید. ساعد و دست را به طرف داخل بچرخانید تا مطمئن شوید مچ در حالت نیمرخ واقعی قرار گرفته است ( شکل 73-4 )
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 73-4 نمای نیمرخ از مچ با قرار دادن سطح اولنا برروی گیرنده ی تصویر

اشعه ی مرکزی

• اشعه ی مرکزی عمود بر مفصل مچ

محدودسازی

• به اندازه ی 2.5 اینچ ( 6 سانتی متر ) از سمت پروگزیمال و دیستال مچ دست و 1 اینچ ( 2.5 سانتی متر ) از سطح کفی و پشتی دست

ساختمان های نمایش داده شده

این تصویر نشان دهنده ی قسمت پروگزیمال استخوان های کف دست ، استخوان مچ و انتهای تحتانی رادیوس و اولنا می باشد. ( شکل 74-4 ) یک تصویر هم جهت مقایسه با چرخش دست بر روی رادیوس گرفته شده است. ( شکل 75-4 ) این نما برای نشان دادن شکستگی یا جابجایی استخوان به سمت جلو و یا پشت مفید می باشد.

شکل74-4 A تصویر نیمرخ از مچ با قرارگیری رادیوس برروی گیرنده B تصویر نیمرخ با شکستگی اسمیت ( فلش) ( این بیمار همان بیمار تصویر 70-4 B می باشد ) C تصویر نیمرخ مچ نشان دهنده ی جابجایی آشکار استخوان Lunate به طرف جلو ( همان بیمار شکل 72-4 A ) جهت نمایان ساختن بافت نرم شرایط تابش پایین انتخاب شده است

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• انتهای دیستال استخوان های رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• انتهای دیستال رادیوس و اولنا که برروی هم قرار گرفته اند.
• استخوان های کف دست که برروی هم قرار گرفته اند.
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

توجه : بورمن پیشنهاد کرده که نمای نیمرخ از استخوان scaphoid بهتر است با خم شدن دست به طرف داخل انجام شود زیرا در این صورت استخوان به طرف جلو چرخش می نماید ( شکل 76-4 ) هرچند این نما تنها در صورتی امکان پذیر است که محدودیت حرکتی مچ وجود نداشته باشد.

فیوله اولین فردی بود که رشد استخوانی کوچک را در قسمت پشت مفصل سومین استخوان کف دست و مچ توضیح داد و آن را carpe bossu (carpal boss ) نامید. وی بهترین حالت نمایش آن را به صوذت نمای نیمرخ مچ با خم شدن دست به طرف داخل شرح داده است. ( شکل 76-4 )

 

 

شکل 75-4 تصویر نیمرخ مچ با قرارگرفتن استخوان رادیوس برروی گیرنده

شکل 76-4 تصویر نیمرخ مچ با چرخش دست به طرف داخل ، نشان دهنده ی carpe bossu ( فلش )

مچ

نمای PA OBLIQUE

چرخش به طرف خارج

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• بیمار را در انتهای تخت رادیوگرافی بنشانید. زیر بغل در تماس با تخت باشد.

وضعیت عضو

• سطح کف دستی را برروی گیرنده ی تصویر قرار دهید.
• گیرنده ی تصویر را طوری قرار دهید که زمانیکه مچ از حالت پشتی چرخش پیدا می کند مرکز آن در زیر استخوان Scaphoid باشد.
• مچ را از حالت پشتی به طرف خارج به اندازه ای بچرخانید تا با سطح گیرنده زاویه 45 درجه بسازد. جهت وضعیت دادن دقیق از یک اسفنج 45 درجه در زیر قسمت بالا آمده مچ استفاده کنید.
• مچ را به مقدار کم کشیده و اگر نوک انگشتان تخت را لمس نمی کنند از تکیه گاه برای ثابت نگه داشتن آنها استفاده کنید. (شکل 77-4 )
• وقتی که تصویربرداری از استخوان scaphoid مورد نظر است ، مچ را با چرخش اولنا تنظیم کنید و از کیسه شنی در اطراف ساعد استفاده کنید.
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 77-4 نمای PA OBLIQUE مچ دست با چرخش به طرف خارج

اشعه ی مرکزی

• اشعه ی مرکزی عمود بر ناحیه ی مچ ، محل ورود اشعه در سمت ناحیه ی دیستال رادیوس

محدودسازی

• به اندازه ی 2.5 اینچ ( 6 سانتی متر ) از سمت پروگزیمال و دیستال مچ دست و 1 اینچ ( 2.5 سانتی متر ) از طرفین

ساختمان های نمایش داده شده

این تصویر استخوان های سمت خارجی مچ به ویژه استخوان trapezium و scaphoid را نشان می دهد. استخوان scaphoid در نمای PA مستقیم برروی خود قرار می گیرد. ( شکل های 78-4 و 79-4 )

 

 

شکل78-4 نمای PA OBLIQUE مچ دست

شکل79-4 نمای PA OBLIQUE مچ دست با چرخش به طرف اولنا

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• انتهای دیستال استخوان های رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• چرخش 45 درجه نسبت به آناتومی
  • فضای بین استخوان های سوم-چهارم و چهارم-پنجم کف دست به مقدار کم
  • روی هم افتادگی رادیوس و اولنا به مقدار کم
• استخوان های مچ به حالت نیمرخ
• Trapezium و نیمه ی انتهایی Scaphoid بدون روی هم افتادن
• فضای مفاصل trapeziotrapezoid و scaphotrapezial به صورت باز
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

مچ

نمای AP OBLIQUE

چرخش به طرف داخل

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• بیمار را در انتهای تخت رادیوگرافی بنشانید.
• از بیمار بخواهید ساعد را به حالتی قرار دهد که کف دست رو به بالا باشد.

وضعیت عضو

• گیرنده ی تصویر را در زیر مچ در حالتی که سطح پشتی مچ در تماس با مرکز گیرنده باشد قرار دهید.
• مچ دست را به طرف داخل چرخانده تا سطح پشتی مچ با گیرنده زاویه 45 درجه بسازد. ( شکل 80-4 )
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 80-4 نمای PA OBLIQUE مچ دست با چرخش به طرف داخل

اشعه ی مرکزی

• عمود بر ناحیه ی مرکزی استخوان های مچ ، محل ورود اشعه سطح جلویی مچ بین لبه ی کناری و داخلی آن می باشد.

ساختمان های نمایش داده شده

این وضعیت استخوان Pisiform را از سایر استخوان های مچ مجاور آن جدا می سازد . همچنین در این تصویر استخوان های triquetrum و hamate به طور واضح مشاهده می گردند. ( با شکل های 81-4 و 82-4 مقایسه کنید. )

شکل81-4 نمای شAP OBLIQUE مچ دست

شکل82-4 نمای AP OBLIQUE مچ دست

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• انتهای دیستال استخوان های رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• استخوان های مچ و سمت داخلی مچ
• استخوان triquetrum ، قلاب استخوان hamate و pisiform بدون روی هم افتادگی استخوان های دیگر
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

مچ

نمای PA

با چرخش به سمت استخوان اولنا

گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود.

وضعیت بیمار

• نشسته برروی صندلی در انتهای تخت رادیوگرافی به صورتی که بازو و ساعد برروی تخت قرار گیرند زاویه ی آرنج 90 درجه باشد.

وضعیت عضو

• مچ را برروی گیرنده ی تصویر جهت نمای PA قرار دهید.
• بدون حرکت دادن ساعد ، دست را از ناحیه ی مچ تا حد امکان به طرف استخوان اولنا بچرخانید. ( شکل 83-4 )
• اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.

شکل 83-4 نمای PA مچ دست با چرخش به طرف استخوان اولنا

اشعه ی مرکزی

• عمود بر استخوان Scaphoid
• گاهی اوقات جهت وضوح بیشتر بهتر است اشعه ی مرکزی به اندازه ی 10 تا 15 درجه به طرف آرنج یا انگشتان چرخش داشته باشد.

محدودسازی

• به فاصله ی 2.5 اینچ ( 6 سانتی متر ) از سمت پروگزیمال و دیستال مفصل مچ و 1 اینچ ( 2.5 سانتی متر ) از طرفین

ساختمان های نمایش داده شده

این وضعیت کوتاه شدگی استخوان scaphoid را که در تابش عمودی اشعه اتفاق می افتد برطرف می نماید. همچنین فضاهای مفصلی بین استخوان های مچ بهتر مشاهده می گردند. ( شکل 84-4 )

شکل84-4 A تصویر PA از مچ با چرخش به سمت اولنا C : Capitate ، G : Trapezium ، H : Hamate ، L : Lunate ، M : Trapezoid ، P : Pisiform ، S : Scaphoid ، T : Triquetrum . B مچ با چرخش به سمت اولنا

تکنیک های رادیوگرافی مچ دست (1)

معیار ارزیابی

موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:

• نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
• انتهای دیستال استخوان های رادیوس و اولنا ، استخوان های مچ و نیمه ی پروگزیمال استخوان های کف دست
• مفصل استخوان Scaphoid با استخوان های دیگر به صورت باز
• مچ بدون چرخش
• بیشترین میزان چرخش استخوان اولنا توسط زاویه ای که بین محور طولی ساعد و استخوان های کف دست به وجود آمده است ، مشخص می گردد.
• بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )

تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست): در این نوشته تمامی تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست) از روی اطلس مریل ترجمه و ارائه شده است.

این نوشته از روی اطلس مریل ویرایش ۱۳ توسط جمعی از دانشجویان علوم پزشکی به زبان فارسی بطور اختصاصی برای وبسایت گالنی ترجمه شده است. دسترسی برای عموم رایگان است. استفاده از مطالب با ذکر منبع و آدرس اینترنتی galleny.com بلامانع است. هرگونه استفاده تجاری از این ترجمه ها منع می شود.

مترجم: شادی عابد، علوم پزشکی کاشان