تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)
تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)
نماهای AP ، PA ، نیمرخ و PA OBLIQUE
گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود. عرضی برای دو تصویر یا بیشتر روی یک گیرنده ی تصویر
نمای AP
وضعیت بیمار
- نشسته بر روی صندلی در انتهای تخت رادیوگرافی و با چرخش بازو به طرف داخل
وضعیت عضو
- با دست چگونگی عدم چرخش و حرکت را به بیمار نشان دهید. با تنظیم وضعیت بدن روی صندلی، بیمار می تواند دست را در وضعیت درست با کمترین میزان کشیدگی بازو قرار دهد.
- دست بیمار را تا حد امکان به سمت داخل بچرخانید. از بیمار بخواهید بقیه انگشتان را به وسیله ی باند یا دست دیگر دور نگه دارد. انگشت شست را روی گیرنده ی تصویر قرار دهید. اگر آرنج بالاتر از سطح تخت قرار گرفته از تکیه گاه برای آن استفاده کنید. از بیمار بخواهید از ساعد دیگر برای حفظ تعادل استفاده کند. ( شکل 37-4 )
- محور طولی انگشت شست را به موازات محور طولی گیرنده قرار دهید. وضعیت دست را طوری تنظیم کنید که انگشت شست در وضعیت AP واقعی قرار گیرد. پنجمین استخوان کف دست را به اندازه ی کافی دور نگه دارید تا از افتادن تصویر آن بر روی انگشست شست جلوگیری شود.
- لوئیس توصیه می کند که اشعه ی مرکزی را به اندازه ی 10 تا 15 درجه در طول محور طولی انگشت به طرف مچ زاویه دهید تا اولین استخوان کف دست بدون افتادن بافت نرم کف دست بر روی آن تصویر شود.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
شکل 37-4 نمای AP از انگشت شست
نمای PA
وضعیت بیمار
- بیمار نشسته در انتهای تخت رادیوگرافی طوری که دست از روی سطح داخلی بر روی تخت قرار گیرد.
وضعیت عضو
- اگر نمای PA از مفصل مچ و اولین استخوان کف دست و انگشت اول ( CMC ) مورد نظر باشد، دست را در حالت نیمرخ و انگشت شست را بر روی تکیه گاه قرار دهید یا آن را به وسیله ی جسم غیر حاجب نگه دارید. دست را طوری قرار دهید که سطح پشتی انگشت به موازات گیرنده ی تصویر قرار گیرد. این وضعیت سبب ایجاد بزرگنمایی عضو می شود. ( شکل 38-4 )
- مفصل بند انگشت و کف دست ( MCP ) را در مرکز گیرنده ی تصویر قرار دهید.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
شکل 38-4 نمای PA از انگشت شست ( نگه داشته شده با ابسلانگ )
نمای نیمرخ
وضعیت بیمار
- بیمار نشسته در انتهای تخت رادیوگرافی طوری که دست در حالت کاملا راحت بر روی گیرنده ی تصویر قرار گیرد.
وضعیت عضو
- دست را در حالت طبیعی خمیده ی خود، طوری که سطح کف دستی به طرف پایین بوده و انگشتان خم شده یا روی اسفنج قرار گیرند، قرار دهید.
- خط وسط گیرنده ی تصویر را به طور موازی با محور طولی انگشت قرار دهید. مفصل استخوان کف دستی و بند انگشت ( MCP ) در مرکز گیرنده باشد.
- دست را در حالت خمیده طوری قرار دهید که شست در وضعیت نیمرخ واقعی قرار گیرد. ( شکل 39-4)
شکل 39-4 نیمرخ انگشت شست
نمای PA OBLIQUE
وضعیت بیمار
- بیمار نشسته در انتهای تخت رادیوگرافی طوری که کف دست روی گیرنده ی تصویر قرار گیرد.
وضعیت عضو
- در حالیکه شست دور شده است، سطح کف دست را در تماس با گیرنده ی تصویر قرار دهید. دست را اندکی به سمت اولنا بچرخانید. این کار تا حدودی شست را در وضعیت اوبلیک قرار می دهد.
- محور طولی انگشت را با محور طولی گیرنده ی تصویر همسو کنید. مفصل استخوان کف دست و بند انگشت ( MCP ) را در مرکز گیرنده ی تصویر قرار دهید. ( شکل 40-4 )
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
شکل 40-4 نمای PA OBLIQUE انگشت شست
اشعه ی مرکزی
- برای نماهای AP ، PA نیمرخ و اوبلیک به صورت عمود بر مفصل استخوان کف دست و بند انگشت (MCP )
محدودسازی
- 1 اینچ ( 2.5 سانتی متر ) از هر طرف انگشت . بعلاوه 1 اینچ (2.5 سانتی متر ) پروگزیمال نسبت به مفصل CMC
ساختمان های نمایش داده شده
تصاویر نماهای AP ، PA ، نیمرخ و PA OBLIQUE انگشت شست نشان داده شده است. ( شکل های 41-4 تا 44-4 )
شکل 41-4 نمای AP انگشت شست
شکل42-4 نمای PA انگشت شست شکل43-4 نمای نیمرخ انگشت شست شکل44-4 نمای PA OBLIQUE انگشت شست
معیار ارزیابی
نمای AP و PA شست
موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:
- نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
- ناحیه ی انتهایی ( دیستال ) شست تا استخوان Trapezium
- عدم چرخش
- تقعر تنه ی بندهای انگشت و استخوان کف دست
- مقدار مساوی بافت نرم در دوطرف بندهای انگشت
- ناخن ، اگر مشاهده شود ، در مرکز بند انتهایی شست
- قرارگیری بافت نرم کف دست در کنار قسمت میانی تنه ی اولین استخوان کف دست
- باز بودن فضاهای مفصلی بین بند انگشتی ( IP ) و بین بندهای انگشت و استخوان کف دست ( MCP ) بدون افتادن تصویر استخوان بر روی آن ها
- بافت نرم و همبند نگهدارنده ی استخوان
- نمای PA از شست در مقایسه با نمای AP بزرگنمایی خواهد داشت.
نمای نیمرخ انگشت شست
موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:
- نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
- ناحیه ی انتهایی ( دیستال ) شست تا استخوان Trapezium
- انگشت شست در حالت نیمرخ واقعی
- ناخن ، اگر دیده شود ، در حالت طبیعی
- سطح مقعر جلویی بند پروگزیمال
- بندهای انگشت بدون چرخش
- فضاهای مفصلی بین بندی ( IP ) و بین بندهای انگشت و استخوان کف دست( MCP ) به صورت باز
- بافت نرم و همبند نگه دارنده ی استخوان
نمای اوبلیک انگشت شست
موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:
- نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
- ناحیه ی انتهایی ( دیستال ) شست تا استخوان Trapezium
- چرخش مناسب بندهای انگشت ، بافت نرم و اولین استخوان کف دست
- سطح مقعر سمت بالا آمده ی بند پروگزیمال
- فضاهای مفصلی بین بندی ( IP ) و بین بندهای انگشت و استخوان کف دست( MCP ) به صورت باز
- بافت نرم و همبند نگه دارنده ی استخوان
انگشت اول ( شست )
اولین مفصل کارپومتاکارپال ( مفصل بین مچ و کف دست )
نمای AP
روش روبرت ( ROBERT METHOD )
روبرت برای اولین بار در سال 1936 نمای پرتونگاری از اولین مفصل CMC را توضیح داد. لوئیس در سال 1988 اشعه ی مرکزی را برای این نما تعدیل کرد. لانگ و رافرت در سال 1995 اشعه ی مرکزی را برای بار دیگر تعدیل نمودند. این نما معمولا برای نشان دادن تغییرات مفصلی، شکستگی ها، جابجایی در مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) و شکستگی بنت (Bennett ) استفاده می شود. روش روبرت جایگزین نمای AP یا PA انگشت شست نمی باشد.
گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود. عرضی برای دو تصویر یا بیشتر روی یک گیرنده ی تصویر
وضعیت بیمار
- بیمار از پهلو در انتهای تخت رادیوگرافی می نشیند. بیمار باید طوری قرار گیرد که شانه ، آرنج و مچ در یک سطح باشند. همه ی اندام فوقانی سمت مورد نظر در یک سطح قرار داشته باشند تا از بلند شدن استخوان های مچ و بسته شدن مفصل بین اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) جلوگیری شود.( شکل 45-4 A )
وضعیت عضو
- اندام فوقانی مورد نظر را به حالت کشیده برروی تخت رادیوگرافی قرار دهید.
- بازو را طوری به طرف داخل چرخش دهید که سطح پشتی شست و ناخن به طرف پایین روی گیرنده ی تصویر قرار گیرد. ( شکل 45-4 B )
- انگشت شست را در مرکز گیرنده ی تصویر قرار دهید.
- دست را تا حد امکان به طرف مخالف بکشید تا بافت نرم روی استخوان اولنا، مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) را مسدود نکند.( شکل 46-4 ) مطمئن شوید انگشت شست اوبلیک نباشد.
- لانگ و رافرت بیان کرده اند که بیمار می تواند با دست دیگر انگشتان را عقب نگه دارد.
- در صورت لزوم از اسفنج نرم در زیر انگشتان دیگر استفاده کنید.
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
شکل 45-4 وضعیت بیمار در نمای AP از انگشت شست برای نشان دادن مفصل اولین استخوان کف دست با مچ ( CMC ) : روش روبرت. بیمار به طرف جلو خم شده تا تمامی اندام فوقانی در یک سطح قرار گیرد و چرخش حداکثر بازو به سمت داخل امکان پذیر شود
شکل 46-4 کشش زیاد دست و وضعیت انگشت شست برای نمای AP از مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) : روش روبرت. بافت نرم کف دست ( فلش ) طوری قرار گرفته که مفصل به طور واضح دیده می شود. این مفصل از نوع زین اسبی بوده و سطح مفصلی آن نشان داده شده است.
اشعه ی مرکزی ( شکل 47-4 )
روش روبرت
- عمود بر مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC )
روش لانگ و رافرت
- اشعه ی مرکزی به اندازه ی 15 درجه در جهت محور طولی انگشت شست به طرف سر چرخش داشته و به مفصل CMC تابش می شود.
- میدان تابش را به انگشت شست محدود کنید.
روش لوئیس
- اشعه ی مرکزی به اندازه ی 10 تا 15 درجه در جهت محور طولی انگشت شست به طرف سر برروی مفصل بند انگشتی کف دستی ( MCP ) تابش می شود
نکته : زاویه دادن به اشعه ی مرکزی برای دو منظور می باشد : (1) سبب کنار رفتن بافت نرم کف دست از روی مفصل می گردد. (2) به باز شدن فضای مفصلی وقتی که اشعه ی عمودی آن را نشان نمی دهد کمک می کند.
شکل 47-4 انتخاب زاویه ی چرخش اشعه ی مرکزی جهت نشان دادن مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) . A روش روبرت با چرخش صفر درجه ی اشعه ی مرکزی. B روش لانگ و رافرت چرخش 15 درجه ی اشعه ی مرکزی به طرف سر نسبت به مفصل CMC . C روش لوئیس 10 تا 15 درجه زاویه به طرف سر نسبت به MCP
ساختمان های نمایش داده شده
این نما نشان دهنده ی مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) بدون قرار گرفتن بافت نرم دست بر روی آن می باشد. ( شکل 48-4 )
شکل 48-4 A بهترین تصویر AP از اولین مفصل CMC ( فلش ) : روش روبرت . B مثالی از تکرار تصویر برداری. بافت نرم کف دست ( فلش ها ) روی مفصل را پوشانده است. روش لانگ و رافرت یا لوئیس با چرخش اشعه ی مرکزی می تواند به نشان دادن مفصل در این بیمار کمک کند.
معیار ارزیابی
موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:
- نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
- اولین مفصل استخوان کف دست و مچ (CMC ) بدون قرار گرفتن بافت نرم یا سایر استخوان های دست بر روی آن
- اولین استخوان کف دست با قاعده ی محدب شکل آن
- Trapezium
- بافت نرم و همبند نگه دارنده ی استخوان
انگشت اول ( شست )
اولین مفصل کارپومتاکارپال
نمای AP
متد بورمن ( BURMAN Method )
بورمن بیان نموده وقتی کشش زیاد استخوان های مچ دست منع نگردیده باشد، این نما از مفصل اولین استخوان کف دست و مچ تصویر واضح تری نسبت به نمای استاندارد AP از این مفصل ایجاد می کند.
گیرنده ی تصویر : 10×8 اینچ ( 24×18 سانتی متر ) یا 12×10 اینچ ( 30×24 سانتی متر ) طولی ، هر کدام در دسترس بود. عرضی برای دو تصویر یا بیشتر روی یک گیرنده ی تصویر
فاصله ی منبع اشعه ی ایکس تا گیرنده ی تصویر ( SID )
فاصله ی پیشنهادی 18 اینچ است. این فاصله به علت بزرگنمایی که ایجاد می نماید میدان دید بزرگتری از تقعر و تحدب این مفصل به وجود می آورد.
وضعیت بیمار
- بیمار را در انتهای تخت رادیوگرافی بنشانید. بنابراین ساعد می تواند تقریبا به موازات محور طولی گیرنده ی تصویر قرار بگیرد.
وضعیت عضو
- ساعد را روی تخت طوری قرار دهید که کف دست بر روی گیرنده ی تصویر قرار گیرد.
- مچ دست را برروی گیرنده ی تصویر قرار داده و مرکز مفصل ( CMC ) را در مرکز گیرنده ی تصویر قرار دهید.
- دست را کاملا بکشید. از بیمار بخواهید انگشتان را به وسیله ی دست دیگر یا یک نوار پارچه ای که دور انگشتان پیچیده نگه دارد.
- دست را به طرف داخل بچرخانید طوری که انگشت شست به صورت افقی بر روی گیرنده ی تصویر قرار گیرد. ( شکل 49-4 )
- اندام های تناسلی را با حفاظ سربی بپوشانید.
شکل 49-4 کشش دست و دور کردن انگشت شست جهت نمای AP از اولین مفصل CMC : روش بورمن
تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)
اشعه ی مرکزی
- با چرخش 45 درجه به طرف آرنج بر روی مفصل CMC
ساختمان های نمایش داده شده
این تصویر ، تصویر بزرگنمایی شده از تقعر و تحدب مفصل مچ و اولین استخوان کف دست ( CMC ) را نشان می دهد. ( شکل 50-4 )
شکل50-4 A تصویر AP انگشت شست جهت نمایش مفصل مچ و اولین استخوان کف دست (CMC ) : روش بورمن. B سی تی آگزیال از استخوان های دیستال مچ. توجه کنید مفاصل CMC هم مشاهده می گردند.
معیار ارزیابی
موارد زیر باید به وضوح مشاهده شوند:
- نشانه ی محدودسازی مناسب میدان تابش
- اولین استخوان کف دست
- استخوان Trapezium به شکل مقعر
- قاعده ی استخوان کف دست به شکل محدب
- مفصل اولین استخوان کف دست و مچ ( CMC ) بدون پوشانندگی توسط دیگر استخوانهای مچ
- بافت نرم و بافت همبند نگهدارنده ی عضو ( ترابکولای استخوانی )
تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)
این نوشته از روی اطلس مریل ویرایش ۱۳ توسط جمعی از دانشجویان علوم پزشکی به زبان فارسی بطور اختصاصی برای وبسایت پرتو رسانه ترجمه شده است. دسترسی برای عموم رایگان است. استفاده از مطالب با ذکر منبع و آدرس اینترنتی PartoResane.ir بلامانع است. هرگونه استفاده تجاری از این ترجمه ها منع می شود.
مترجم: شادی عابد، علوم پزشکی کاشان
تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)
تکنیک های رادیوگرافی انگشت اول (شست)